Жалақыны «қайтыс болған адамдарға» төлеп, 30 миллион теңге залал келтірген, деп хабарлайды kaztoday.kz ratel.kz-ке сілтеме жасап.
Бухгалтерлер жалақыны «қайтыс болған адамдарға» төлегенімен, басшылар бұл туралы ештеңе білмегендей көрінді.
Түркістан қалалық соты бюджет қаражатын талан-таражға салу және ысырап ету бойынша Сауран ауданының Адами әлеуетті дамыту бөлімінің (бұрынғы халық ағарту бөлімі) енді бұрынғы басшылары мен бухгалтерлерінен құралған қылмыстық топқа үкім шығарды.
Тергеу нұсқасы бойынша, бөлім басшысы Ақмарал Батырбекова орынбасары, бас маман Талғат Шегенбаевпен бірге 2022 жылдың ортасында Сауран ауданына қарасты мектеп мұғалімдерінің жалақысына бөлінген бюджет қаражатын жымқыруды ойластырған.
Схема қалай жұмыс істеді?
Басшылар арнайы схема ойлап тапқан: бөлім басшысы жиі еңбек демалысына немесе ауруханалық демалысқа шығып, бухгалтерлік есепті жүргізуге арналған электрондық қолтаңбаның сенімді кілттерін орынбасарына қалдырып отырған. Ал орынбасар бұл кілттерді ары қарай басқа адамдарға берген.
Схеманы іске асыру үшін екі жас бухгалтер – Бақдәулет Жанәлі мен Абай Парменов тартылған. Нәтижесінде кейбір мектептердің штатында ешқашан жұмыс істемеген, тіпті өздерінің «мұғалім» екенін білмейтін адамдар пайда болған. Көбіне бұл адамдар бухгалтерлердің туыстары мен достары болып шықты.
Тергеу барысында 2022 жылдың тамыз-қазан айлары аралығында бюджетке 29 944 377 теңге көлемінде залал келгені анықталды.
Барлық төрт тұлғаға қатысты Қылмыстық кодекстің 189-бабының 4-бөлігі 2-тармағы (қылмыстық топпен жасалған ұрлық және ысырап ету) бойынша қылмыстық іс қозғалды.
Сот барысы
Сот процесі кезінде Ақмарал Батырбекова мен Талғат Шегенбаев өз кінәларын толық мойындамады.
«Ауданда шамамен он мыңға жуық мұғалім бір уақытта жалақы алады», – деп мәлімдеді Батырбекова сотта.
«Барлығын тексеруге мүмкіндік жоқ. Жалақы «1С» бағдарламасы арқылы электронды түрде төленеді. Аудандық білім бөлімінің басшылары облыстық және аудандық жиналыстарға жиі қатысады, кеңседе тұрақты отыру мүмкін емес. Сондықтан жиналысқа кеткен кезде басшының электрондық қолтаңба кілтін орынбасарға немесе уәкілетті тұлғаға тапсыруы тиіс. Бұл бухгалтерия жұмысын тоқтатпау үшін қажет. Алайда, мен бухгалтерлермен қаржы жымқыру немесе жалған қызметкерлерді тіркеу туралы ешқандай келісім жасаған жоқпын», – деді Батырбекова.
Оның айтуынша, бөлімдегі ішкі тексеріс барысында бухгалтерлердің алаяқтық әрекеті анықталған.
Талғат Шегенбаев та осындай мәлімдеме жасады. Ол бірнеше рет бөлім басшысының міндетін атқарып, электрондық қолтаңба кілтін алғанын, бірақ іссапарға кетуіне байланысты кілттерді бухгалтерлерге тапсырғанын айтты.
Екі бухгалтер өз кінәсін толық мойындап, электрондық жүйеге қол жеткізгеннен кейін барлық әрекеттерді өз беттерінше жасағандарын айтты. Олар басшыларынан ешқандай нұсқау алмағанын, жымқыру мен жалған жұмысшыларды тіркеу бастамасы өздерінен шыққанын мәлімдеді.
Үкім
Сот бұл мәлімдемелерге сын көзбен қарап, тергеудің барлық айыпталушылардың кінәсін дәлелдейтін жеткілікті айғақтар жинағанын мәлімдеді.
Нәтижесінде:
- Ақмарал Батырбекова мен Талғат Шегенбаев 7 жылға бас бостандығынан айырылды. Олар жазаларын орташа қауіпсіздік деңгейіндегі мекемелерде өтейтін болады. Сондай-ақ, оларға мемлекеттік қызметте жұмыс істеуге өмір бойы тыйым салынды.
- Бақдәулет Жанәлі мен Абай Парменов 7 жыл шартты түрде бас бостандығынан айырылып, қаржы саласында 5 жыл бойы қызмет етуге тыйым салынды.
Үкім заңды күшіне енген жоқ.
