Алматылық заң кеңесшісі Павлодар қаласының Солтүстік полиция бөліміне арыз жазып, «ұрланған» баланың қайтарылуын талап етті, деп хабарлайды Kaztoday.kz.
RATEL мәліметінше, Павлодар облысы бойынша бала құқықтары жөніндегі уәкіл Сауле Шәкенева (суретте) жақында үш жасар қыздың әкесімен бірге балабақшаға барған. Шәкенева мекеме меңгерушісінің кабинетінде отырып, әкенің баласын алып кетуін күткен. Бірнеше күннен кейін полиция бөлімінен хабарласып, оған «кіднепинг» (адам ұрлау) бойынша арыз түскенін мәлімдеген.
– «Жас қызметкер маған: ‘Сізді танимыз, суретіңіз бізде бар, бірақ сізге қатысты арыз түсті. Алматылық заңгерлер палатасының мүшесі Руслан Елемесов сізді баланы заңсыз алып кетті деп айыптауда’, – деді.
Алайда мен ол қызды мүлде көрген емеспін. Әкесі – Қасымхан есімді азамат, ол маған облыстық әкімдікке қабылдауға келген болатын. Баланың туу туралы куәлігінде ол әке ретінде көрсетілген. Ол анасымен некеде тұрған, ата-ана құқығынан шектелмеген, одан айырылмаған.
Қылмыстық сот бұл істі тергеуде қателік жіберген. Баланың анасы әке туралы білмейтінін айтып, сотты адастырған. Нәтижесінде сот қызды анасының анасына, яғни әжесіне беруді шешкен. Бірақ әжесі ресми қамқоршы ретінде тіркелмеген, – дейді Шәкенева.
Оның айтуынша, Қасымхан – тұрақты тіркеуде тұрған, заңды тұрғыда баласының әкесі саналатын адам. Бірақ сот оны тексеруге де тырыспаған, ал қорғаншылық органдары шақырылмаған.
Полиция бұл істі қылмыстық құқық бұзушылық құрамының болмауына байланысты жапты.
Оқиғаның бастауында не жатыр?
Бұл оқиға 2024 жылдың 8 ақпанында, сағат 21:30 шамасында басталған. Сол күні 23 жастағы Алина Теміржанова (бұл «ұрланған» қыздың анасы) өзінің 19 жастағы жігіті Давид Загравскиймен және оның достары Максим Мищенко мен Асанәлі Мейрамбаевпен бірге алкоголь ішіп отырған.
Сол кезде Алина есіне танысы Арнұр Жетпісовті түсіріп, оның мефедрон қолданатынын, қыздарды үйіне шақыратынын және ақшасы көп екенін айтып береді. Бұған дәлел ретінде ол жігіттің жіберген ақша бумаларының суретін көрсеткен.
Теміржанова оны тонау жоспарын ұсынады. Ол бір қызды шақырып, Арнұрдың үйіне бірге кірмек. Жоспар бойынша, екінші қыз Арнұрмен жуынатын бөлмеге кеткенде, Алина ақшаны іздеуі керек болған. Егер ақша табылмаса, жігіттер үйге баса-көктеп кіріп, Жетпісовті есірткі сатумен қорқытпақ болған.
Мейрамбаев Александра Спиридонова есімді қызға хабарласып, оған «жігітті ақшасына алдап түсіру» жоспарын айтады. Ол қабыл алады.
Қылмыс
Олар Арнұрдың үйіне келеді. Қыздар ішке кіріп, жігіттер дәлізде күткен.
Александра Арнұрға ұнамағандықтан, ол жуынатын бөлмеге барудан бас тартқан.
Сағат 23:20 шамасында, Алина «қызды таксиге шығарып саламын» деп сылтау айтып, Арнұрдан жолақыға 1000 теңге алады.
Алайда ол қайтып келгенде, онымен бірге үш жігіт те кіріп келеді.
Сағат 23:22-де олар Жетпісовті ұрып-соғып, одан ақша талап еткен.
— Мейрамбаев оның iPhone 12 Pro телефоны мен Apple Watch сағатын тартып алған.
— Загравский газ баллонын сеуіп, пәтерді ақтарып, 350 мың теңге мен iPhone 7 телефонын тапқан.
— Мейрамбаев та газ шашып, бәрі бірге қашып кеткен.
Тонаушылардың ұсталуы және үкім
Жәбірленушіге дәрігерлер ми шайқалуы, мұрын сүйегінің сынуы, бет сүйегінің зақымдалуы сияқты жарақаттар қойған.
Қылмыскерлер қашып Александра Спиридонованың үйіне барған. Ол жерде Давид Асанәліге 30 мың теңге, Максиге 20 мың теңге беріп, 300 мың теңгені өзіне қалдырған.
Келесі күні олардың барлығы ұсталды.
Сот Спиридоноваға жаза қолданған жоқ, алайда басқаларына 7 жыл бас бостандығынан айыру жазасын берді.
Теміржанова соттан рақымшылық сұрады
Теміржанова апелляциялық сотта өзін түрмеден босатуды сұрады, өйткені оның 3 жасар қызы бар екенін айтты.
Алайда сот бірінші инстанцияның үкімін өзгеріссіз қалдырды.
«Сотталушы, кішкентай қызының бар екенін біле тұра, ауыр қылмыс ұйымдастырды. Ол өз әрекеттерінің салдарын түсінуі керек еді», – делінген сот үкімінде.
Бүгінгі жағдай
Теміржанованың туыстары енді қыздың әкесін «баланы тәрбиелеуге лайықсыз» деп айыптап, баланы ұрлады деп Шәкеневаны кінәлауда.
— «Заң бойынша әке – баланың заңды өкілі. Егер анасы да, әкесі де тірі болса, бала екеуінің жанында тұра алады. Бірақ бұл жағдайда анасы түрмеде отыр. Сондықтан заң бойынша бала әкесімен бірге тұруы тиіс», – деп түсіндірді Сауле Шәкенева.
Сонымен қатар, 2024 жылдың 30 желтоқсанында «Баланың құқықтары туралы» заңға өзгерістер енгізілген.
— «Бала құқықтарының заңды өкілдері оны барлық мемлекеттік органдар мен ұйымдарда арнайы құжатсыз-ақ қорғай алады. Бұл – ресми тіркеу туралы куәлік пен жеке куәлік негізінде жүзеге асырылады», – деп толықтырды ол.
